KYC, czyli Know Your Customer — co to znaczy i po co jest ta procedura?

Banki i instytucje finansowe są zobligowane do przeprowadzania procedury KYC, czyli know your customer. Ma ona zapobiegać przestępstwom finansowym.

W tym artykule dowiesz się, co oznacza KYC, do czego służy i czemu jest taka ważna.

KYC — co to znaczy?

Polityka KYC (ang. Know Your Customer) w Polsce jest również znana jako Poznaj Swojego Klienta (PSK). To w dużym uproszczeniu procedura, którą muszą przeprowadzać wszystkie banki oraz instytucje finansowe, aby poznać, zidentyfikować i zweryfikować swoich klientów oraz ocenić ich wiarygodność. 

Poprzez proces KYC firmy dokonują weryfikacji swoich klientów oraz zbierają o nich niezbędne informacje. Dzięki temu są w stanie zapobiegać praniu brudnych pieniędzy (ang. AML), terroryzmowi, korupcji i przestępczości zorganizowanej oraz wszelkim innym przestępstwom finansowym. 

Wszelkie działania KYC są rekomendowane przez Financial Action Task Force (FATF), Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA, European Banking Authority) i organy Unii Europejskiej (jako Dyrektywy AML). W krajach UE obowiązuje jednolity standard, zgodny z rozporządzeniem eIDAS i 5AMLD. 

Kto jest zobligowany do stosowania procedury KYC?

Do wdrażania KYC są zobowiązane m.in.:

• Banki
• Banki internetowe
• Firmy pożyczkowe
• Serwisy transferowe
• Pozostałe firmy i instytucje świadczące usługi finansowe
• Instytucje zajmujące się grami hazardowymi
• Firmy zajmujące się obrotem towarami o wysokiej wartości 

Co zaliczamy do KYC?

Do działań z zakresu polityki KYC możemy zaliczyć:

• Pozyskiwanie danych osobowych i ich weryfikacja - klienci są zobowiązani do podania swoich danych osobowych, takich jak imię, nazwisko, numer PESEL, adres czy NIP (w przypadku firm). Banki i instytucje finansowe muszą dokonać weryfikacji prawdziwości tych danych (zanim na przykład otworzą konto bankowe lub udzielą kredytu). 
• Pozyskiwanie i weryfikacji historii finansowej klientów oraz budowanie profilu ryzyka klienta - banki i inne instytucje finansowe pozyskują dane dotyczące klientów z innych źródeł, takich jak na przykład rejestr długów. 
• Przechowywanie danych dotyczących klientów.
• Monitorowanie transakcji - banki i instytucje finansowe są zobligowane również do monitorowania wszelkich transakcji dokonywać przez ich klientów. 

Kogo obejmuje KYC?

Każdy klient banku przechodzi proces KYC, ponieważ banki i inne instytucje finansowe są zobowiązane do weryfikacji tożsamości swoich klientów.

W procesie KYC ustala się, że klient jest tym, za kogo się podaje i potwierdza się jego tożsamość.

Uniemożliwia to osobom niepowołanym uzyskiwanie korzyści pod fałszywą tożsamością lub powodowanie szkód ekonomicznych.

Jak działa proces KYC?

Przepisy prawa określają podstawowe wymagania dotyczące procesu KYC. Mogą się one nieznacznie różnić, w zależności od branży. Banki mają zazwyczaj najsurowsze procesy KYC.

Banki i instytucje finansowe mogą wdrażać politykę KYC na różne sposoby, m.in.:

• Fizyczne okazanie przez klienta dowodu tożsamości (na przykład w placówce bankowej)
• Wysłanie skanów lub zdjęć dokumentów
• Poprzez procedurę wideo (z konsultantem lub bez)

Jak przebiega procedura KYC?

Jeszcze kilka lat temu, gdy chcieliśmy otworzyć konto w banku, musieliśmy umówić się na wizytę w placówce bankowej. Przedstawiliśmy tam pewne dokumenty i musieliśmy poczekać kilka dni na pełną aktywację konta. 

Obecnie nie jest to już konieczne. Proces KYC w wielu bankach odbywa się online, na przykład poprzez wideo-weryfikację:

1. Wchodzimy na stronę banku
2. Rejestrujemy swoje dane
3. Przechodzimy weryfikację wideo, podczas której są porównywane podane przez nas dane z danymi widniejącymi na naszym dokumencie tożsamości

W większości przypadków otwarcie konta (zarówno w bankach tradycyjnych, jak i internetowych) zajmuje dosłownie od kilku do kilkunastu minut. 

Co jest sprawdzane w ramach KYC?

W ramach procedury KYC weryfikacji zostanie poddana przede wszystkim tożsamość. Instytucje finansowe mogą również zażądać informacji o zatrudnieniu, dowodu dochodu lub potwierdzenia adresu. 

Aby otworzyć konto bankowe w Polsce, osoby prywatne potrzebują co najmniej:

• Informacji o danych osobowych
• Szczegółów dotyczących naszego zatrudnienia i źródła przychodów 

Firmy muszą przedstawić trochę więcej dokumentów: 

• Informacje o formie prawnej, działalności i branży
• Liczba pracowników
• Własność i struktura firmy
• Informacje o oczekiwanej sprzedaży

Dlaczego procedura KYC jest taka ważna?

Procedury KYC są bardzo ważne, ponieważ chronią przed przestępstwami finansowymi, takim jak na przykład:

• pranie brudnych pieniędzy (ang. AML)
• terroryzm
• oszustwa finansowe
• oszustwa podatkowe
• kradzież tożsamości

Banki oraz instytucje finansowe mogą zaś poznać swoich klientów i sprawdzić, czy nie są oni zaangażowani w żadne nielegalne działania. Dzięki temu mogą uniknąć wszelkich podejrzanych transakcji, które mogą się wiązać z ryzykiem oskarżenia o branie udziału w przestępstwach finansowych. Ponadto, firmy z sektora finansowego mogą zapewnić sobie pełne bezpieczeństwo świadczonych usług i zmniejszyć swoje potencjalne straty finansowe. 

Bez procedur KYC banki oraz instytucje finansowe nie były w stanie świadczyć wielu usług.