Urlop w UK — ile się należy i jak go wyliczyć?

Dni wolne od pracy należą się każdej osobie pracującej w Wielkiej Brytanii. Ile dni urlopu przysługuje w UK? Jak wyliczyć urlop? Jakie mamy związane z nim prawa? 

W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania!

Komu przysługuje urlop w UK?

Płatny urlop (ang. leave entitlement lub annual leave) należy się każdemu, kto pracuje w Wielkiej Brytanii. Przysługuje w przypadku większości kontraktów zawodowych, czyli m.in. osobom, które:

• pracują w ramach nieregularnego czasu pracy
• są zatrudnione przez agencje pracy
• pracują w ramach kontraktów zero-hours

Ile dni urlopu przysługuje w UK?

Liczba dni urlopowych w ciągu roku zależy od rodzaju naszej pracy: 

Urlop w UK przy pracy na pełen etat

W Wielkiej Brytanii przysługuje 5,6 tygodnia płatnego urlopu rocznie. Osoby, które pracują na pełen etat mogą więc liczyć na 28 dni płatnego urlopu w ciągu roku. Do podstawy obliczeń wliczają się również nadgodziny. 

To minimum, do którego jest zobligowany pracodawca. W ramach umowy o pracę możemy otrzymać więcej urlopu. 

Urlop w UK przy pracy na pół etatu

Jak wygląda sytuacja, gdy pracujemy na pół etatu? Ilość dni wolnych w UK jest przeliczana proporcjonalnie do liczby godzin pracy w tygodniu. Wystarczy pomnożyć liczbę dniówek przez 5,6.

Załóżmy, że pracujemy od poniedziałku do środy. Aby obliczyć liczbę dni wolnych, trzeba pomnożyć liczbę dni pracujących, czyli 3 przez 5,6. Wychodzi wówczas, że należy nam się 16,8 dni wolnych w ciągu roku. 

Kalkulator urlopu w UK, czyli jak obliczyć urlop?

Może się tak zdarzyć, że pracujemy zmianowo, w nocy lub w dni wolne w UK. Wówczas nasza sytuacja z dniami wolnymi w UK jest nieco bardziej skomplikowana.

Tu z pomocą przychodzi kalkulator urlopu w UK, dzięki któremu możemy się dowiedzieć, ile dni wolnych należy się nam za pracę w Wielkiej Brytanii.

Urlop w UK a bank holidays

Do dni urlopowych w UK wliczają się bank holidays. Nie zawsze jednak tak jest i nie dotyczy to wszystkich firm. Decyzje w tym zakresie podejmuje ostatecznie pracodawca. Informacje o tym mogą (a nawet powinny) być zawarte w umowie o pracę.

Naliczanie urlopu w UK

Urlop w UK. są 2 sposoby naliczania urlopu w Wielkiej Brytanii: 

1. Naliczanie urlopu rocznego - urlop zaczyna się naliczać od razu w momencie, w którym rozpoczynamy naszą pracę (czyli np. jeśli rozpoczęliśmy pracę 1 listopada 2022 roku, to liczbę przysługujących nam dni urlopu musimy wykorzystać do 1 listopada 2023 roku). 
2. Naliczanie w systemie bieżącym - w przypadku takiego sposobu z każdym kolejnym miesiącem naszej pracy uzyskujemy prawo do 1/12 rocznego urlopu. Czyli po 2 miesiącach pracy możemy skorzystać z 2/12 pełnego urlopu, po 6 miesiącach pracy z 6/12 pełnego wymiaru urlopu, zaś po 12 miesiącach należy nam się pełen urlop. 

Kiedy można wziąć urlop w UK?

Urlop w UK możemy teoretycznie wziąć, kiedy chcemy. W praktyce jego termin musi odpowiadać też naszemu pracodawcy, który wyraża zgodę na dni wolne. 

O planowanym urlopie należy poinformować pracodawcę z odpowiednim wyprzedzeniem — dwa razy wcześniej niż ma wynosić urlop. Na przykład planując 2-tygodniowy urlop, należy się o niego postarać 4 tygodnie wcześniej. W umowie o pracę mogą się znajdować inne zapisy. 

Urlop na żądanie w UK

Wiele osób rozpoczynających pracę w UK zastanawia się, czy w UK funkcjonuje coś takiego, jak urlop na żądanie. W Polsce to rodzaj urlopu, który można wziąć w dniu jego rozpoczęcia i nie trzeba do tego żadnego zwolnienia.

W UK nie ma odpowiednika polskiego urlopu na żądanie. Jest za to tak zwany urlop okolicznościowy.

Urlop okolicznościowy w UK

Zamiast urlopu na żądanie w Wielkiej Brytanii funkcjonuje „urlop okolicznościowy”. Może z niego skorzystać każdy pracownik, który nie może być pracy z powodu ważnej przyczyny osobistej. Okoliczności takiego urlopu nie można przewidzieć i wymagają osobistego zaangażowania pracownika.

Prawo pracy w UK nie reguluje, ile konkretnie powinien trwać taki urlop. 

Urlop okolicznościowy można wziąć w nagłej sytuacji dotyczącej bliskiej osoby Do takich sytuacji można zaliczyć m.in. konieczność udania się do szkoły dziecka, pogrzeb, wypadek lub nagłą chorobę kogoś z rodziny. 

Czy pracodawca ma prawo odmówić urlopu okolicznościowego?

Nie, pracodawca nie może odmówić przyznania urlopu okolicznościowego, jeśli sytuacja jest nagła, nieprzewidziana i osobista (czyli jeśli spełnia wszystkie warunki „urlopu okolicznościowego”). 

Mamy do niego pełne prawo (o ile nie korzystamy z niego w nieprawidłowy sposób). Urlop okolicznościowy nie może być powodem do zwolnienia. 

Wynagrodzenie za urlop na żądanie

Urlop okolicznościowy w UK to urlop bezpłatny. Prawo pracy nie obliguje pracodawcy to płatności za dzień nieobecności w ramach tego rodzaju urlopu. Wszystko jednak w rękach pracodawcy. W wielu brytyjskich firmach można się spotkać z płatnym urlopem okolicznościowym. To jedna dobra wola pracodawcy.

Zapisy dotyczące ewentualnej płatności za ten rodzaj urlopu powinny być zawarte w umowie o pracę. 

Wymuszenie lub anulowanie urlopu przez pracodawcę

Wymuszenie wzięcia urlopu

Pracodawca w UK może na nas wymusić wzięcie urlopu. Ma do tego prawo na przykład w sytuacji, gdy firma ma zostać z jakiegoś powodu zamknięta na jakiś czas.

Musi nas o tym poinformować odpowiednio wcześniej. Jeśli chce wymusić na nas 3 tygodnie urlopu, musi nas o tym poinformować 6 tygodni wcześniej. 

Anulowanie urlopu

Pracodawca ma również prawo anulować nasz urlop. Musi to również zrobić z (odpowiednio wczesnym) wyprzedzeniem. Jeśli na przykład nasz urlop wypada za 3 tygodnie, musi nas poinformować o tym na 3 tygodnie przez rozpoczęciem urlopu. 

Czy pracodawca ma prawo odmówić nam urlopu?

Tak, pracodawca w UK może odmówić nam urlopu. Może się to wydarzyć na przykład w czasie kluczowym dla funkcjonowania firmy. Pracodawca może wyznaczyć go w innym czasie. Nie może jednak odmówić prawa do wykorzystania 28 dni wolnych w roku (dotyczy to pracy na pełen etat). 

Niewykorzystany urlop w UK

Niewykorzystany urlop w UK można przenieść na przyszły rok. Nie otrzymamy za niego płatności. 

Przeniesienie urlopu

Na następny rok można przenieść maksymalnie 8 dni niewykorzystanego urlopu (dotyczy to osób, które mają do wykorzystania w ciągu roku 28 dni wolnych). Można również przenieść więcej dni, o ile zgodzi się na to nasz pracodawca i jeśli przysługuje nam więcej niż 28 dni wolnych w ciągu roku. 

Jeśli nie możemy wykorzystać należącego się nam urlopu z powodu przebywania na urlopie chorobowym czy macierzyńskim, możemy przenieść urlop wypoczynkowy na kolejny rok (częściowo lub w całości). 

Wypłata pieniędzy za niewykorzystany urlop

Nie można żądać od pracodawcy zapłaty za niewykorzystany urlop. Nie należy nam się za niego zapłata. Zapłata za niewykorzystany urlop należy nam się tylko w przypadku, gdy kończymy współpracę z naszym obecnym pracodawcą. 

Urlop a wypowiedzenie

W czasie wypowiedzenia można wziąć urlop — tyle, ile nam pozostało z niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego. Pracodawca może również nam zapłacić za niewykorzystany urlop. Nie musi jednak tego robić. 

Bezpłatny urlop w UK

Prawo pracy w UK nie reguluje tak naprawdę kwestii bezpłatnego urlopu (ang. unpaid leave). Pracodawca nie musi płacić za taki rodzaj urlopu (ale może to zrobić, jeśli chce). Wszelkie ustalenia dotyczące bezpłatnego urlopu powinny być zawarte w umowie o pracę. Udzielenie bezpłatnego urlopu zależy od naszej indywidualnej sytuacji. 

Kiedy można wziąć bezpłatny urlop w UK?

Bezpłatny urlop w UK można wziąć w następujących sytuacjach:

• Gdy musimy się zająć osobą, która pozostaje na naszym utrzymaniu — dotyczy to nagłych sytuacji, gdy musimy się zająć dzieckiem, wnukiem, mężem czy partnerem
• Urlop rodzicielski 
• Przerwa w karierze — taka sytuacja ma miejsce, gdy pracownik uzgadnia to ze swoim pracodawcą i bierze urlop na dłuższy czas (np. 6 miesięcy)
• Urlop żałobny
• Wypełnienie obowiązków publicznych 

Artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi źródła prawa. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby wszystkie publikowane informacje były rzetelne i aktualne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji obowiązujących przepisów prawnych.